Crisiscommunicatie

Ons beeld van de werkelijkheid vormen we voor een belangrijk deel door wat media ons voorschotelen. Zij voeren onderling een permanente strijd om onze aandacht. Daarbij geldt dat nieuws vooral bestaat uit gebeurtenissen die afwijken van wat we als ‘normaal’ ervaren.

Een overheid, instelling, organisatie of bedrijf dat keurig aan alle verwachtingen voldoet, komt zelden in het nieuws. Maar o wee als er wat fout gaat. Als er gesjoemeld is, iemand zich misdraagt, of een ernstig ongeval plaatsvindt, exotische ziekte of epidemie uitbreekt, of dijk doorbreekt, dan staan de kranten vol en verdringen de cameraploegen zich, dan wordt de ene kritische vraag na de andere op de hoofdrolspelers afgevuurd. ‘Waarom is het fout gegaan? Wie heeft er fouten gemaakt? Heeft u wel alles gedaan wat u moest doen?’

Crisiscommunicatie is communicatie in de hoogste versnelling, Successen uit het verleden betekenen dan helemaal niets meer. Je wordt afgerekend op de manier waarop je acteert tijdens een crisis.

Crisiscommunicatie is misschien wel het moeilijkste onderdeel van crisisbestrijding en -beheersing. Het is in ieder geval het onderdeel dat in de evaluaties van alle grote incidenten van de afgelopen twintig jaar het meest bekritiseerd is.

De kwaliteit van de crisiscommunicatie heeft ook verstrekkende gevolgen voor de hoofdrolspelers. Soms betekent het simpelweg het einde van een carrière. Denk aan de burgemeesters van Moerdijk (na de brand in Moerdijk 2011), of van Volendam (2000/2001). Maar ook de onduidelijke communicatie over de aantekening ‘functie elders’ tijdens de verkennersfase na de Tweede Kamerverkiezingen van 2021, had zeer verstrekkende gevolgen. Zowel voor verkenners Ollongren en Jorritsma, als voor de hele kabinetsformatie.

Niet elke crisis hoeft gepaard te gaan met publicitaire rampspoed. Een crisis biedt ook een kans. De carrière van burgemeester Jan Mans van Enschede kreeg juist een enorme impuls door zijn goede communicatieve optreden tijdens de vuurwerkramp (2000). Hetzelfde overkwam burgemeester Bas Eenhoorn na het schietincident in Alphen a/d Rijn (2011). En zie hoe de toespraak van burgemeester Aboutaleb na de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo (2015) hem zelfs in het Witte Huis van de VS bracht.

Crisiscommunicatie begint bij een goed team communicatieprofessionals, dat snel en efficiënt de buitenwereld met die van de crisisbestrijders verbindt. Op basis van onder andere die kennis kunnen de bestuurders en specialisten en soms ook de woordvoerder de media te woord staan.

In 2007 ben ik begonnen met het geven van mediatrainingen na jarenlange ervaring in eerst de journalistiek en daarna als communicatieadviseur en woordvoerder bij diverse crises (terreurdreiging 4daagse, afgelasting 4daagse, moord op Louis Seveke, stroomstoringen Bommelerwaard, e.a.). Inmiddels hebben we talloze colleges van burgemeester en wethouders, professionals van de GGD en GHOR, bestuurders en directies van gezondheids- en onderwijsinstellingen getraind en in sommige gevallen ook bijgestaan bij (dreigende) crises.

In de trainingen werk ik samen met Mareef film.

Voorstellen na intake en op maat.